O autor do primeiro manifesto do movemento dadaísta é o poeta francés Tristan Tzara. O documento apareceu publicado no número 3 da revista Dada de Zurich en 1918. A continuación reprodúcese un fragmento do escrito titulado "A espontaneidade dadaísta".
Fragmento de As vangardas artísticas do século XX.
De Mario De Micheli.
Dadaísmo.
Eu chamo aminquemeimportismo a un xeito de vivir no que cada cal conserva as súas propias condicións respectando, non obstante, salvo en caso de defensa, as outras individualidades, o twostep que se converte en himno nacional, as tendas de antigüallas, o T.S.H., o teléfono sen fíos, que transmite as fugas de Bach, os anuncios luminosos, os carteis de prostíbulos, o órgano que difunde caraveis para o bo Deus e todo isto, todo xunto, e realmente substituíndo a fotografía e o catecismo unilateral.
A simplificidade activa.
A impotencia para discernir entre os graos de claridade: lamber a penumbra e aboiar na grande boca chea de mel e de excrementos. Medida coa escala do Eterno, toda acción é va (se deixamos que o pensamento corra unha aventura o resultado da cal sería infinitamente grotesco; dato, tamén este, importante para o coñecemento da humana impotencia). Pero se a vida é unha pésima farsa sen fin nin parto inicial, e como cremos saír dela decentemente como crisantemos lavados, proclamamos a arte como única base de entendemento. Non importa que nós, cabaleiros do espírito, lle adiquemos dende séculos os nosos refunfuños. A arte non aflixe a ninguén e aqueles que se saiban interesar por ela recibirán, coas súas caricias, unha boa ocasión de poboar o país coa súa conversa. A arte é algo privado e o artista faina para si mesmo; unha obra comprensible é un produto de xornalistas. E gústame mesturar neste momento con tal monstruosidade as cores ao óleo: un tubo de papel de prata, que, se se aperta, verque automaticamente odio, covardía e vilanía. O artista, o poeta apreza o veleno da masa condensada nun xefe de sección desta industria. É feliz se alguén o insulta: iso é como unha proba da súa coherencia. O autor, o artista eloxiado polos xornais, comproba a comprensibilidade da súa obra: miserable forro dun abrigo destinado á utilidade pública: farrapos que cobren a brutalidade, mexadas que colaboran á calor dun animal que incuba os seus baixos instintos, fofa a insípida carne que se multiplica coa axuda dos microbios tipográficos. Tratamos con dureza a nosa inclinación ás bágoas. Toda filtración desa natureza non é máis que cagarría melosa. Alentar unha arte semellante significa dixerila. Fannos falta obras fortes, rectas, precisas e, máis que nunca, incomprensibles. A lóxica é unha complicación. A lóxica sempre é falsa. Ela guía os fillos das nocións, as palabras na súa forma exterior cara ás conclusións dos centros ilusorios. As súas cadeiras matan, miriápodo xigante que asfixía a independencia. Ligada á lóxica, a arte viviría no incesto, tragando a súa propia cola, o seu corpo, fornicando consigo mesma, e o xenio volveríase un pesadelo alcatranado de protestantismo, un monumento, unha marcha de intestinos grisallos e pesados.
Pero a soltura, o entusiasmo e a mesma alegría da inxustiza, esa pequena verdade que nós practicamos con inocencia e que nos fai belos (somos subtís, os nosos dedos son maleables e esvaran como as ramas desta planta insinuante e case líquida) caracterizan a nosa alma, din os cínicos. Tamén ese é un punto de vista, pero non todas as flores, por fortuna, son sagradas, e o que hai de diviño en nós é o comezo da acción antihumana. Trátase, aquí, dunha flor de papel para a botoeira dos señores que frecuentan o baile de Entroido da vida, cociña da graza, con brancas primas áxiles ou gordas. Esta xente comercia co que desbotamos. Contradición e unidade das estrelas polares nun só chorro poden ser verdade, suposto que alguén insista en pronunciar esta banalidade, apéndice dunha moralidade libidinosa e fedorenta. A moral consome, como todos os azoutes da intelixencia. O control da moral e da lóxica impuxéronnos a impasibilidade ante os axentes de policía, causa da nosa escravitude, pútridas ratas das que está repleto o ventre da burguesía, e que infectaron os únicos corredores de nítido e transparente cristal que aínda seguían abertos aos artistas.
Todo home debe berrar. Hai unha grande tarefa destrutiva, negativa por facer. Varrer, asear. A plenitude do individuo afírmase a continuación dun estado de loucura, de loucura agresiva e completa dun mundo confiado ás mans dos bandidos que se esgazan e destrúen os séculos. Se fin nin designio, sen organización: a loucura indomable, a descomposición. Os fortes sobrevivirán grazas á súa voz vigorosa, pois son vivos na defensa. A axilidade dos membros e dos sentimentos flamexa nos seus flancos prismáticos.
A moral determinou a caridade e a piedade, dúas bólas de sebo que creceron, como elefantes, como planetas, e que, aínda hoxe, son consideradas válidas. Pero a bondade non ten nada que ver con elas. A bondade é lúcida, clara e decidida, desapiadada co compromiso e a política. A moralidade é como unha infusión de chocolate nas veas dos homes. Isto non foi imposto por unha forza sobrenatural senón por os trust dos mercadores de ideas, polos acaparadores universitarios. Sentimentalidade: vendo un grupo de homes que pelexan e se aburren, eles inventaron o calendario e o medicamento da sabedoría. Pegando etiquetas desencadeouse a batalla dos filósofos (mercantilismo, balanza, medidas meticulosas e mesquiñas) e por segunda vez comprendeuse que a piedade é un sentimento, como a diarrea en relación co noxo que arruína a saúde, unha inmunda tarefa de preas para comprometer o sol.
Fonte: De Micheli, Mario. As vangardas artísticas do século XX. Madrid. Alianza Editorial, 1988.
 |
| Castelao: Este é o deus dos fascistas |
