Astarot - Airiños, airiños, aires

Airiños, airiños aires,
airiños da miña terra;
airiños, airiños aires,
airiños, levaime a ela.

Sen ela vivir non podo,
non podo vivir contenta,
que onde queira que vaia,
cóbreme unha sombra espesa.
Cóbreme unha espesa nube,
tal preñada de tormentas,
tal de soidás preñada,
que a miña vida envenena.
Levaime, levaime, airiños,
como unha folliña seca,
que seca tamén me puxo
a quentura que me queima.
¡Ai!, se non me levás pronto,
airiños da miña terra;
se non me levás, airiños,
quisais xa non me coñesan,
que a frebe que de min come,
vaime consumindo lenta,
e no meu corazonciño
tamén traidora se ceiba.

Fun noutro tempo encarnada
como a color de sireixa,
son hoxe descolorida
como os cirios das igrexas,
cal si unha meiga chuchona
o meu  sangue bebera.
Vou quedando muchiña
como unha rosa que inverna,
vou sen forzas quedando,
vou quedando morena,
cal unha mouriña moura,
filla de moura ralea.

Levaime, levaime, airiños,
levaime onde me esperan
unha nai que por min chora,
un pai que sen min n'alenta,
un irmán por quen daría
o sangue das miñas veas,
e un amoriño a quen alma
e vida lle prometera.
Se pronto non me levades,
¡ai!, morrerei de tristeza,
soa nunha terra estraña,
onde estraña me alumean,
onde todo canto miro
todo me di: "Extranxeira!"

¡Ai, miña probe casiña!
¡Ai, miña vaca vermella!
Años que balás nos montes,
pombas que arrulás nas eiras,
mozos que atruxás bailando,
redobre das castañetas,
xas-co-rras-chás das cunchiñas,
xurre-xurre das pandeiras,
tambor do tamborileiro,
gaitiña, gaita gallega,
xa non me alegras dicindo:
"¡Muiñeira, muiñeira!"
¡Ai, quen fora paxariño
de leves alas lixeiras!
¡Ai, con que prisa voara,
toliña de tan contenta,
para cantar a alborada
nos campos da miña terra!
Agora mesmo partira,
partira como unha frecha,
sen medo ás sombras da noite,
sen medo da noite negra;
e que chovera ou ventara,
e que ventara ou chovera,
voaría e voaría
astra que alcansase a vela.
Pero non son paxariño
e irei morrendo de pena,
xa en lágrimas convertida,
xa en sospiriños desfeita.

Doces galleguiños aires,
quitadoiriños de penas,
encantadores das augas,
amantes das arboredas,
música das verdes canas
do millo das nosas veigas,
alegres compañeiriños,
run-run de tódalas festas,
levaime nas vosas alas
como unha folliña seca.
Non permitás que aquí morra,
airiños da miña terra,
que aínda penso que de morta
hei de sospirar por ela.
Aínda penso, airiños aires,
que dimpois que morta sexa,
e aló polo camposanto,
donde enterrada me teñan,
pasés na calada noite
runxindo antre a folla seca,
ou murmuxando medrosos
antre as brancas calaveras;
inda dimpois de mortiña,
airiños da miña terra,
heivos de berrar: "¡Airiños,
airiños, levaime a ela!"



ROSALÍA DE CASTRO: Cantares gallegos, 1863


O 1º libro que saiu impreso integramente en galego,  case 400 anos despois de iniciarse a era Guttemberg.